Traduction en turc ( réalisée par Ümit Arar Guimbretière) d'"Ici et maintenant"

Yeni bir insanın ve dünyanın ortaya çıkartılması

                Burada ve şimdi, Bodrum, 12 kasım 2012

(        Bu mektup,Galatasaray Üniversitesindeki tüm öğrencilerime ve  özellikle felsefe öğrencilerine ithaf edilmiştir..  )

“Eğer Tanrının, tüm budhaların  ve tüm yüksek ruhların  nerede olduklarını öğrenmek isterseniz, size yanıtlıyabilirim.İşte hepsinin adresi: burada ve şimdi. Posta kodu dahil,tek bilmeniz gereken adres bu.” (Thich Nhat Hanh, Ne Ölüm,Nede Korku Vardır:Table Ronde Yayınları,2002)

Thich Nhat Hanh. Evet.ama ben buraya Eckhart Tolle, Osho Rajneesh,Krişnamurti ve birçok diğerlerini de ekleyebilirim.!Ama acaba niçin  rehberler, aydınlanmayı öğreten ustalar ve istisnasız tüm yol gösteren  büyük üstadların hepsi , bizi daima bıkmadan usanmadan şimdiki zamana, yani içinde bulunduğumuz “an”a  çekmeye çalışıyorlar? İçinde bulunduğumuz “an”ı bu kadar güçlü yada esrarengiz kılan şey nedir?

Sanki bundan daha önemli başka birşey yokmuş gibi , yeryüzünde varolan  bilgeliklerin tümü, acaba niçin  bu basit ve sıradan ifadenin içinde  saklı ? Ama öncelikle bunun ne anlama geldiğini anlayıp anlamadığımızdan eminmiyiz? Acaba ŞİMDİ kelimesinden kastedilen nedir? Bir eylemin yada verilen kararın da önemini vurgulamak için,”ya şimdi ya asla” denir .

Gençliğimde yazdığım şiirlerimde ŞİMDİ  yi “iki arada bir derede olurken,ellerimizin arasından kaçıp gidiveren tekinsiz bir yılan balığı”gibi betimliyorum..Yakalanması imkansız mı yoksa yakalanması son derece zor mu?Ayıların somon balıklarını avlamalarının nasıl bir ustalık gerektirdiğini biliyor musunuz? Ayıların hayatta kalmaları için avlanmaları gerekir..!! Ayıların somonu yakalama anında konsantrasyon ve uyanıklıkları ,tam o anda ve belki başka hiç bir zaman olamıyacağı kadar uç noktadadır.

Akla gelen soru şudur: acaba daima kesintisiz olarak şimdiki zamanda kalmak mümkün mü? Hem akan zaman içinde yaşamaya devam edip, hemde aynı anda sadece şimdiki zamanda sabit kalabilir miyiz?”Şimdi “ durumunda sabit kalmak için gösterdiğimiz yoğun konsantrasyon ve uyanıklık çabalarımız,bizi günlük yaşamımız için yapmamız gereken işleri yapmaktan alıkoyar mı ?Çünkü, “an”ı, yani sadece şimdiki zamanı yaşayabilmek,her geçen saniyede tam ve bütünsel bir bilinç gerektirir.Bu mümkün müdür?  Gerçekten spontan olmaktan kastedilen bu mudur?

Şimdiki zaman (présent) var olmak(présence)  demektir! Bunun ne anlama geldiğini anlayabiliyor musunuz?Hiç bütünüyle var olduğunuzu hissettiğiniz anlar yaşadınız mı?Bunlar,çok ender yaşanılabilen ama unutulmaz anlardır.Bu mini satori denen duruma tekabül eder (mini satori,Zen Budizminde “bodhi” yani sanskritçede uyanış karşılığı olan bir terimdir.)Yani bu kısacık uyanış anları,kendinizi daha önce hiç hissetmediğiniz derecede canlı ,sanki zaman durmuş ve sonsuzluk tek bir saniyede konsantre olmuş gibi hissetmenize yol açar.

Aydınlanma ustası rehberlerin söylediğine göre, bütünüyle şimdiki zamanın yani “an”nın içinde olmanın tek yolu,sadece  kendi içimizde var olma halidir:,tamamiyle kendimize odaklanmış,başka yerlerde değil(ama burda) başka zaman boyutlarında değil şimdi ve şu “an” da (geçmiş yada gelecek zamanlarının dışında) olmaktır.Yani, şu “an” nın  bilincinde olmayı birbirini takip eden anlarda tekrarlayarak bir zaman akışı oluşturulabilir.

Ortaya şu durum çıkıyor: Burada ve şimdi=eksiksiz ve bütün bir varoluş=eksiksiz ve bütün bilinç=tüm uyanışın en üst seviyesi(Budist formüllerine göre..)  Şimdi yapılacak şey nedir? Şimdi ve burda gerçeğini yaşamak,uygulamak,yada en azından uygulamaya gayret etmek mümkün olduğunca bunları yaşanan her anda aklına getirebilmek.(Osho Rajneesh Jouvence Yayınlarından çıkan Etre en pleine  conscience,une présence à la vie isimli 2005 baskısı kitabında ,Gurdjieff buna “özbenliğini hatırlamak” dediğini yazmıştır.) Yani,geçen her saniyede ve alınan her nefeste  gerçekten kim olduğumuzu hatırlamak...

René Descartes ın    sistematik kuşkuculuk üzerinde yaptığı felsefi çalişmalar sonucu ulaştığı “düşünüyorum,o halde varım” yolunu baştan yapsam,onun “cogito”su yerine şu formülü koyarım: “bilinçliyim, o halde varım”..Ayrıca düşünce ve zihini, çok daha geniş ve incelikli bir alanla yer değiştiririm : Bilinç. Arada çok büyük bir fark var: bütün “ruhsal rehberler” , içimizdeki diktatör olan zihni sistematik olarak “hırpalamaktadırlar”..Çünkü zihin maalesef dünyayı,yaşamı ,kendimizi ve gerçekleri algılamamızda çok fazla yer işgal eder.

 Bize varoluşumuzu, çevremizi,sınırlı bir görüş ve hareket alanı olan zihnimize kıyasla  çok daha incelikli,çok hassas aynı zamanda kırılgan ama bir o kadar da  daha global ve daha geniş hissettiren, algılatan şey bilinçtir..! Zihin, bilincimizin zaten “subjektif” olan  uyarıcı algılarımızı sınırlandırdığı bizi hatalara ittiği ve   “objektif” bilgileri sağlayamıyacağı konusunda bizleri ikna etmek ister.(vah vah!!)

Bence bilinç,doğanın bize gerçeği öğrenmemiz için kullanımımıza sunduğu : zihin,duyularımız,duygularımız,izlenimlerimiz,içgörülerimiz,sezgilerimiz ve ilhamlarımız gibi tüm araçların çok üzerinde yer alır.Ayrıca, düşünce yeteneğimizde bu araçlardan sadece biridir ama gelgelelim biz onu içselliğimizin yegane sahibi  ,dünyayı yargılamamızın ve görüşümüzün tek ölçüsü,varlığımızın tartışılmaz lideri konumuna getirmişiz.

Gerçeklere ve dünyaya yaklaşımımız bir çok araç içinden tek bir araca  bağımlı kalmıştır.Sınırlı bakış açımızın yanısıra,diğer alanlarımızdaki sakatlıklarla  birlikte  bilgi donanımımız ne düzeyde olabilir ki..!

Zihni ait olduğu yere  koyup,yaşam hakkında daha zengin,daha donanımlı ve daha global bir algıya geri dönmenin daha akılıca olacaği kanısındayım.:Hayatta gerçekten sahip olduğumuz şey,varoluşumuzun güçlü bilincinden başka ne olabilir? Sahip olduğumuz yegane zenginlik ,bizim tek gerçekliğimiz burada ve şimdi dir. Burdan yola çıkarak gerçek ve derindeki özümüzü ortaya çıkarabiliriz.! Geri kalanı ise zihinin göz boyaması yani illüzyondan ibarettir.İşte bu yüzden aydınlatma ustaları, tüm Gerçek ve Yaşam a doğru açlan dar kapının bu olduğu üzerinde ısrar etmektedirler.

Sonuç olarak diyorum ki,biraz daha fazla bilinç,  zihnin biraz daha az sistematik kullanımı ile varlığımızı dengelersek,  yeryüzüne daha çok bilgelik,ışık ve sevgi getirebiliriz! Bunu günlük yaşamımızda uygulamaya çalışalım ve farkı görelim!

                                         Bodrum,12 Kasım 2012,burada ve şimdi!

                                         Dostluk ve sevgilerimle..

Ici et maintenant

               Faire émerger un monde et un homme nouveaux !

            Ici et maintenant, Bodrum , le 12 novembre 2012

( Lettre dédiée à tous mes étudiants de l’Université Galatasaray et notamment à mes étudiants de Philosophie )

“Si vous voulez savoir où vivent Dieu, les bouddhas et tous les grands êtres , je peux vous le dire. Voici leur adresse: ici et maintenant. C’est tout ce qu’il vous faut savoir, y compris le code postal.”( Thich Nhat Hanh, Il n’y a ni mort ni peur, Editions de la Table Ronde, 2002 )

Thich Nhat Hanh . Oui, mais je pourrais aussi bien citer Eckhart Tolle, Osho Rajneesh, Krishnamurti, et bien d’autres encore ! Mais pourquoi donc cette obsession des “guides” ou des “éveilleurs” , de tous les guides sans exception, à nous rappeler sans cesse cette “réalité”, à vouloir nous ramener toujours et sans cesse au moment présent ? Qu’y a-t-il de si mystérieux ou de si puissant dans le présent ?

Comme s’il n’y avait rien d’autre de plus important ! Quoi donc, toute la sagesse du monde contenue dans cette simple et banale expression ? Mais d’abord, est-ce que nous sommes  sûrs de comprendre ce que cela signifie ? Qu’est-ce donc que ce qui est désigné par ce mot MAINTENANT ? “Maintenant ou jamais”, dit-on pour mettre l’accent sur l’importance d’une action ou d’une décision .

Comme je l’écrivais dans mes poèmes de jeunesse, maintenant est “un entre-deux, une anguille redoutable qui nous glisse entre les doigts” . Insaisissable ou bien difficile à saisir? Avez-vous remarqué avec quelle adresse  les ours arrivent à saisir les saumons ? C’est que leur survie en dépend! Alors, leur concentration et leur vigilance sont extrêmes à ce moment précis, juste à ce moment-là et peut-être pas à un autre moment !

La question est la suivante: peut-on être tout le temps, c’est-à-dire à chaque instant dans le moment présent ? Peut-on continuer à vivre et à être uniquement dans le présent en même temps? Notre vigilance et notre concentration sur le maintenant ne nous empêchent-ils pas de faire autre chose ? Car vivre intensément le présent, cela signifie être totalement dans le présent, cela signifie avoir une conscience pleine et totale à chaque instant qui passe.Est-ce possible ? Est-ce cela qu’on appelle la spontanéité véritable ?

Présent signifie présence ! Comprenez-vous ce que cela représente ? Avez-vous déjà vécu des moments de totale présence ? Ils sont rares mais inoubliables. Ils correspondent à ce que l’on appelle des “mini-satoris” (terme utilisé dans le Bouddhisme Zen , équivalent de”bodhi” en sanskrit = éveil ), c’est-à-dire de courts  moments d’éveil pendant lesquels on a l’impression d’être plus vivant que jamais, que le temps s’arrête, que l’éternité est là, concentrée dans une seule seconde .

La seule façon, nous disent tous les “éveilleurs”, d’être totalement dans le présent, c’est d’être

totalement présents à nous-mêmes et à la situation dans laquelle nous nous trouvons, c’est-à-dire d’être complètement centrés en nous-mêmes, de ne pas être ailleurs ( mais ici), de ne pas être dans un autre temps que le maintenant ( exit donc le passé et le futur ), en somme d’être dans la pleine conscience de ce que l’on est à ce moment-là., et ce d’instant en instant, c’est-à-dire dans tous les instants qui se succèdent et qui forment ce que nous appelons la ligne temporelle.

Ainsi donc, ici et maintenant = pleine et totale présence= pleine et totale conscience=

éveil total et “sans supérieur” (selon la formule consacrée des Bouddhistes ! ).

Maintenant, que nous reste-t-il à faire ? A le vivre, à l’appliquer, en tout cas à s’efforcer

de l’appliquer, c’est-à-dire à se rappeler cela à chaque moment et autant que faire se peut

( c’est le “rappel de soi”, que préconisait Gurdjieff, nous informe Osho Rajneesh dans l’un de ses nombreux ouvrages Etre en pleine conscience, une présence à la vie, Editions Jouvence, 2005 ), c’est-à-dire de se rappeler à chaque seconde qui passe, à chaque inspir/expir, qui nous sommes véritablement.

Si j’avais à réécrire le cheminement suivi par René Descartes lors de l’exercice philosophique du doute systématique qu’il a utilisé pour arriver à la conclusion suivante “Je pense donc je suis”, je remplacerais le “cogito” par la formule suivante: Je suis conscient donc je suis . Ainsi je remplacerais la pensée, le mental par une faculté beaucoup plus large et subtile: la conscience . La différence est de taille et tous les “guides spirituels"  le savent fort bien , eux qui “étrillent” systématiquement le mental, ce dictateur de notre intériorité. Car ils savent fort bien que ce dernier prend malheureusement trop de place dans notre perception du monde, de la vie, de la réalité et de nous-mêmes.

La conscience , c’est cette faculté très subtile, très ténue et en même temps fragile, mais

très globale, très large qui fait que nous sentons, nous percevons notre existence, notre présence et notre environnement bien mieux et bien plus complètement que notre mental,

lequel possède un “spectre” et un champ d’action beaucoup plus limités ! Ce dernier veut nous convaincre que notre conscience se limite à nos perceptions sensorielles , lesquelles sont “évidemment subjectives” , sujettes à erreurs et ne peuvent donc nous apporter des informations “objectives” .(sic !)

La conscience, pour moi, surplombe et englobe tous les outils que la nature a mis à notre disposition pour appréhender la réalité: le mental, nos sens, nos émotions et nos sentiments, nos impressions et nos ressentis, nos intuitions, nos inspirations... Ainsi, ce qu’on appelle notre faculté  de penser n’est qu’un outil parmi les autres et nous en avons fait le seul maître de notre intériorité, le seul étalon de notre “jugement” et de notre “vision” du monde, le “leader” incontesté de notre existence.

Notre approche du monde et de la réalité dépend-elle donc uniquement d’un outil parmi les autres ?  Quelle limitation dans notre regard , quelle atrophie pour nos autres facultés, lesquelles pourraient nous fournir tellement d’éléments et d’informations !...

Remettre le mental à sa place et revenir à une perception plus riche, plus complète et plus globale de la vie me semble infiniment plus sage : car que possédons-nous, dans la vie, de vraiment sûr, sinon cette conscience absolue d’être présent ? Notre seule richesse, notre seule véritable réalité c’est ici et maintenant, et c’est à partir de cette certitude que nous pouvons déployer notre être véritable et profond ! Tout le reste n’est qu’échafaudage mental, c’est-à-dire illusion ! Voilà pourquoi les “éveilleurs” insistent tellement sur ce point, car c’est la seule porte (étroite, certes) qui ouvre sur la Réalité totale, sur la Vie.

En conclusion, je dirai tout simplement qu’un peu plus de conscience et un peu moins de recours systématique à notre mental équilibreraient nos existences et apporteraient au monde plus de sagesse, de lumière et d’amour ! Essayons cela dans notre vie de tous les jours et nous verrons la différence !

                                                           Bodrum, le 12 novembre 2012, ici et maintenant !

                                                           Avec toute mon amitié !