Bir zamanlar...1968 !

Traduction en turc de la "lettre"  Il était une fois ...1968 !   ( par Ümit Arar Guimbretière )

Bir zamanlar .......1968...

Tüm yaşlardaki, tüm ülkelerdeki tüm öğrencilerime ithaf ediyorum...

Peşinen söyliyeyim, amacım kendi blogumun asla hedefi olmayan polemiklere girmek değil..Sadece Fransada sıksık gündeme gelen 1968 fenomeninin sistematik olarak yerden yere vurulması hakkında fikrimi söylemek..
Yıllardır ortalıkta yolunda gitmeyen herşey için 1968 ruhunu suçlamak vede  "refah içinde, istikrarlı ve ahlaklı" bir toplumu baştan çıkaran bir şeytan olarak göstermek modası aldı gidiyor!

Bu yetmezmiş gibi, benimde içinde olduğum ,"baby boom" tabir edilen, yani savaş sonrası doğan kuşak, şu sırada başa gelen her belanın baş sorumlusu olarak gösterilmekte ve  sözü edilen kuşak,ihtiraslı,  bencil ve işgalci doğası gereği,gençlere "küreselleşen  şahane toplumda" yer açmamakla suçlanmaktadır!

Gereğinden fazla kendi halinden memnun, kendi dünyası içine yaşamaktan dolayı körleştiği için,daha o yıllarda ufukta beliren ve günümüzde internet ,inter bağlılık ve inter bağımlılık şeklinde ortaya çıkan  fırtınan tehlikesini göremiyen bir toplumu , belki çok radikal bir şekilde derinden etkileyerek değişimine yardım eden bir kuşak ve bir fenomene karşı gösterilen  bu hırs ve bu hıçınlık nerden çıkmıştır?

Acaba niçin benimde içinde bulunduğum bu kuşağın, şimdi günümüzde,yapılması  meşru kabul edilen bir savaşın öncüleri olduğumuzu anlamamakta direnilmektedir? Ancak bunu anlamak için ,zaman içinde küçük bir yolculuğa çıkıp, 1968 Mayıs ayına gitmek şart..!! Paris içten içe kaynıyor..Yüzlerce değil binlerce değil yüzbinlerce genç ...eh birazda " daha yaşlı genç", sokaklara dökülmüş,  bayram yapıyorlar..!!Yalnız Paris,yalnız Fransa değil,dünyanın birçok yerinde bu bahar,gençliğin baharı...

O zamanlar sayıları epeyce fazla olan birçok insan,ne olduğunu bir türlü kavrayamıyorlar: Bu gençler ne istiyorlar?...Niçin refah içinde diyebileceğimiz  (herkes konfor peşinde,herkesin  otomobil, buzdolabı ve televizyon sahibi olma olasılığı var..) bir topluma karşı ayaklanıyorlar?..Savaş yıllarının yokluklarını ve kıtlığını yaşamamış bu gençler, içinde bulundukları bolluğa rağmen,şımarıklık ve nankörlük etmekteler....Neleri eksikki,  neyi protesto ediyorlar?Ayrıca, tam olarak ne istiyorlar?..Sanki en önemli şey, somut birşeylere sahip olmakmış gibi düşünülüyordu!

Bazı gençler, sonraları Otuz Yıl Bolluk olarak adlandırılan yani 1945 -!975 yılları arasındaki materyalist çizgiyi son derece fakir,sınırlı,yetersiz hatta tehlikeli olarak tanımlıyorlardı: çünkü daha o yıllarda insanlar, bir "tüketim uygarlığı" sistemi içinde kalıplara sokuluyor ve sonunda ortaya kendi küçük konforu için son derece dikkatli ve kaygılı olan ama kendini hapseden zincirlere karşı kayıtsız ve kaygısız olabilen hatta bu zincirlerin farkında bile olamayan bir insanlığın formatı atılıyordu..

Tabiki 1968 hareketinin,tüm hareketlerde olduğu gibi ,abartıları ve amacının dışına taşması olmuştur.Ancak, gençlerin " temiz ve yeni bir hava" soluma gereksinimi ve kuvvetli bir hayal gücü ve ütopya isteğini  içeren o dönemin idealleri ve sloganları, günümüzde de geçerliliğini korumaktadır.

O dönemin idealleri şunlardı: Savaş yerine sevginin çözüm olduğu, buyurgan otoriteyi red etmek, ikiyüzlü ahlak ve din kurallarına karşı gelmek,küreselleşmeye yol açan uygarlığın tek çizgisini materyalizm olarak gören görüşü red etmek,doğayı mahveden eylemlerin karşısında yer almak ki bu zaten günümüzde ekolojik bilince dönüşmüştür.

O dönemin sloganları ise,şöyleydi; kaldırım taşlarını kaldırırsak,altından plaj çıkar..(şehirde bile deniz kenarında olduğumuzu düşliyebiliriz..), hayal gücü iktidara gelsin..

Bende blogumdaki 14 numaralı  mektubumda sizlere şunu diyordum: SİZLERE HAYAL KURMAYI TEKLİF EDİYORUM...

68 hareketinin özünü oluşturan idealler, günümüzde de hala gerekliliğini korumaktadır. Dünyayı esir alan bencillik ve ilgisizlik,günümüz insanlarını ve gençliğin büyük bir kısmını duyarsız ,hissiz hale getirmiştir. İdealizm rüzgarı esince milyonlarca insan harekete geçebilir.İdeal yoksa,hiç birşey başarılamaz.Tahmin edilenden çok daha fazla insan,gizlice yada açıkça bir değişimi istemektedirler.İşte,bu değişimin motoru idealizmdir.İdealizm, dünyanın özsuyu gibidir.Ağacın kesilen dalı hemen kurur.Eğer bizde ideallerimizden koparılırsak, özsuyumuz bizi besleyemez ,eylemlerimiz ve yaratılarımız kurur ve çabalarımız bir işe yaramaz.Unutmayalım:yenilik soluğu bizim irademizdedir.Yaşımız kaç olursa olsun,bu yenilenme soluğu bizim enerjimizdir.

Değişik zamanlarda, çeşitli dönemlerde estiği gibi,1968'de de esen ve o dönemin gençleri tarafından ifade edilen bu büyük kozmik rüzgar, belirli bir kişiye yada kuşağa mal edilemez. Bu hareketin o dönemde ortaya çıkması gerekiyordu.Tıpkı onun arkasından gelen "new age" soluğunun bir başka "mayıs"ı oluşturduğu gibi..Bu rüzgar. tek bir kuşağa ait değil dememin sebebi,1968 den önce, bizim anababalarımızında başka bir dünyayı daha güzel, daha adaletli ve daha sakin yapmak için çok uğraşmış olmalarıdır.Onların çabalarını bugün başarısız olarak değerlendiremeyiz.Bence bu kuşaklar arası bir bayrak yarışı gibidir ve bir kuşaktan diğer kuşağa aktarılan bir çalışmadır.

Bu yüzden ,şimdi kırklarında olan 68 de doğan çocuklar, aynı mantıkla devam ederek bu ruhla dünyayı değiştirmeye çabalamalılar diyorum. 68 lerde henüz emekleme döneminde olan ama şimdi  bu 68 doğumlu "genç"lerde belirginleşen özellikleri ve becerileri, pragmatik, ayağı yere basan, titiz olmalarıdır.bu özellikleri sayesinde, maddesel dünyaya demir atıp, ordan yeni bir dünya ve bir insan türünün ortaya çıkmasını gerçekleştirebilirler.Ayrıca bugün bebek olan geleceğin anababalarının ise,  bugünün gençlerinin işlerini tamamlayarak bizim umutlarımızın bile ilerisine geçeceklerine inanıyorum.Bu en yeni kuşak, cesaret ve kararlılıklarıyla muhtemelen bizleri şaşırtacaklar...

O zaman her şey yerli yerine oturacak ve 1968 boşuna yapılmış olmayacak.Bana kalırsa, kuşakları birbirleri ile karşıkarşıya getirmek gereksiz bir eylemdir.Bizim anababalarımız mı yoksa biz mi daha iyiydik sorusunun hiç bir önemi yok.Çünkü onlarında hayalleri ve beklentileri vardı.Tıpkı biz ve çccuklarımızın olduğu ve çocuklarımızla torunlarımızın olacağı gibi..Önemli olan 68 ruhunu sürekli yaşatıp, dünyamızın iyliği için gerekli olan  bu şahane enerji dalgasının çeşitli şekillerini aktarabilmektir..

                                                        *****************

Şimdi, sizi en "genç" devrimci ozan olan Pete Seeger ın dokunaklı bir şarkısınla başbaşa bırakıyorum.

Hepinizi,kuşaklar arasından ve kuşaklar  ötesinden selamlarım...

                                                

Il était une fois... 1968 !

 Message dédié  à tous mes anciens étudiants de tous âges et de tous les pays !

Je ne désire nullement entrer dans une polémique, ce qui n'est pas du tout le but de ce blog , mais il me semble nécessaire de faire le point sur un comportement récurrent en France, le dénigrement systématique du "phénomène 1968" ! Depuis des années, c'est devenu à la mode d'accuser de tous les maux  "l'esprit de 1968" décrit comme le "diable" qui aurait fait dérailler une société "prospère, stable et morale" ! Comme si ce n'était pas suffisant, on montre du doigt la génération "baby-boom" ( dont je fais partie  ) et on en fait la principale responsable des maux de notre société actuelle, la considérant comme égoïste, ambitieuse, envahissante et ne laissant pas les jeunes générations prendre leur place dans notre "belle société mondialisée" !

D'où vient cette rancoeur, cette hargne contre un phénomène et une génération qui ont transformé ou aidé à transformer en profondeur et parfois radicalement une société bien trop auto-satisfaite et aveugle aux "dangers" qui se profilaient à l'horizon comme de gros nuages annonciateurs de tempêtes à venir...et Dieu sait si celles-ci sont bien présentes aujourd'hui dans notre monde "interneté", interconnecté et  interdépendant...?

Pourquoi ne pas vouloir comprendre que cette génération, à laquelle j'appartiens, a été le précurseur de tous les combats qui aujourd'hui sont considérés comme allant de soi et légitimes. Mais pour comprendre cela, il faut faire un petit voyage dans le temps ! Mai 1968 ! Paris en ébullition, Paris en fête pour des dizaines voire des centaines de milliers de jeunes et... de moins jeunes ! Mais pas seulement Paris, la France, un peu partout dans le monde, c'est le printemps de la jeunesse ! Certaines personnes ( elles sont nombreuses à l'époque ) ne comprennent pas ce qui se passe: que veut cette jeunesse ? Pourquoi s'insurge-t-elle contre une société somme toute prospère ( chacun aspire au confort et  peut désormais posséder une voiture, un frigidaire et une télé! ). Comment, dans ces conditions-là, ces jeunes qui n'ont pas connu les restrictions et les pénuries de la guerre,  peuvent-ils se comporter de manière si légère et si ingrate ? Pourquoi protestent-ils , que leur manque-t-il ? Et puis surtout, que veulent-ils exactement ?  Comme si l'essentiel était de posséder matériellement quelque chose !

Une partie de la jeunesse considérait que l'horizon "matérialiste" de ce qu'on appellera plus tard les Trente Glorieuses  était bien pauvre, limité, insuffisant, voire dangereux, car il plaçait  les gens dans un moule façonné par le système d'une "civilisation de consommation" qui se mettait déjà en place et qui allait se révéler très étouffant et contraignant en créant une humanité formatée, docile, soucieuse de son bien-être et de son confort mais insouciante et inconsciente des chaînes qui l'emprisonnaient ( souvent à son insu !). Bien sûr, 1968  eut ses excès et ses débordements ( comme tous les mouvements) , mais , pour l'essentiel, les idéaux exprimés à l'époque ( l'amour et pas la guerre, le refus de l'autorité aveugle, la contestation de valeurs morales et religieuses bien hypocrites, le rejet clair du matérialisme comme seul horizon de notre civilisation qui commençait à peine à se mondialiser, les premières prises de conscience concernant notre comportement  dévastateur à l'égard de la nature, lesquelles allaient se transformer plus tard en conscience écologique), les slogans ( "sous les pavés la plage" et "l'imagination au pouvoir") sont encore valables aujourd'hui et n'exprimaient rien d'autre qu'un immense désir d'air pur, un farouche besoin de rêve et d'utopie ( comme je le disais dans ma lettre 14  intitulée Je vous propose de rêver !) !

L'idéalisme à l'origine de ce mouvement est bel et bien encore nécessaire et d'actualité dans notre monde rongé par l'égoïsme et l'indifférence généralisés rendant apathique une grande partie de l'humanité et de la jeunesse d'aujourd'hui. Sans lui, sans ce souffle qui a animé de tous temps des millions de gens de par le monde, rien n'est possible. L'idéalisme est le moteur essentiel à un changement nécessaire et souhaité ouvertement ou en secret par une plus grande partie de l'humanité qu'on le croit. Il est comme la sève du monde. Si on coupe une branche à un arbre, les feuilles et le bois se dessèchent très vite. De la même façon, si on  se  coupe de notre idéal, si on ne l'alimente pas, nos actions et nos oeuvres se dessècheront vite et tous les efforts prodigués ici et là ne serviront plus à rien. N'oublions jamais cela, le souffle du renouveau ne peut venir que de notre volonté sans cesse renouvelée de mener jusqu'à son terme  l'énergie qui nous porte et qui s'exprime à travers nous tous, quel que soit notre âge.

Ce grand vent cosmique qui a soufflé en 1968 ( et en d'autres temps !) et qui s'est surtout exprimé à travers les jeunes de cette époque-là n'appartient à personne en particulier ni à une génération spécifique.Il devait se manifester à cette époque-là, tout comme l'esprit "New Age"  souffle  depuis bientôt un quart de siècle sur le monde , prenant ainsi le relais d'un "certain mois de mai". Quand je dis que ce vent n'appartient à aucune génération en particulier, je veux dire par là qu'avant 1968 nos parents ont eux aussi aspiré et travaillé à un autre monde plus beau, plus juste, plus pacifique. Leur fait-on le reproche aujourd'hui de n'avoir pas réussi ? Ce serait malvenu et ne rien comprendre à ce qui pour moi constitue un travail transgénérationnel, comme une course de  relais en athlétisme, c'est-à-dire une transmission d'idéal d'une génération à une autre.

C'est pourquoi, j'ajouterai que les enfants de1968 ( ceux qui ont la quarantaine aujourd'hui) sont la continuation logique de cet esprit qui aspire à changer le monde. Ces "jeunes-là"  ont une qualité essentielle à mes yeux ( qualité qu'il était difficile de développer en 1968 car la contestation était balbutiante), celle d'être pragmatiques, concrets, précis, celle d'ancrer dans "la matière du monde" les changements qui doivent faire émerger un  monde nouveau et  un homme nouveau. Et ce n'est pas fini, car j'ai l'intime conviction que les adultes de demain, les nourrissons de maintenant, complèteront le travail des jeunes d'aujourd'hui et qu'ils parachèveront ce qui a déjà été accompli, allant bien au-delà de nos espérances actuelles. Ils nous étonneront probablement par leur audace et leur détermination .

Ainsi, tout sera bien et 1968 n'aura pas eu lieu pour rien . Il me semble inutile et stérile de dresser les générations les unes contre les autres: nos parents ont-ils fait mieux ou moins bien que nous ?  Quelle importance ? Eux aussi ont eu leurs rêves et leurs attentes ...tout comme nous et nos enfants et tout comme les enfants de nos enfants. Ce qui est essentiel c'est que vive encore et encore l'esprit de 1968, parce qu'il est l'un des nombreux visages de la formidable vague d'énergie qui transforme le monde, notre monde, pour son plus grand bien.

Je vous laisse, à présent, en compagnie du plus "jeune" des troubadours contestataires, Pete Seeger, pour une ballade bien émouvante.

Inter et trans-générationnellement vôtre!